خداوند متعال مى فرماید: (وَإِذَا ضَرَبْتُمْ فِى الاَرْضِ فَلَیْسَ عَلَیْکُمْ جُنَاحٌ أَنْ تَقْصُرُوا مِنْ الصَّلاَةِ إِنْ خِفْتُمْ أَنْ یَفْتِنَکُمُ الَّذِینَ کَفَرُوا إِنَّ الْکَافِرِینَ کَانُوا لَکُمْ عَدُوّاً مُبِیناً).{1} بر اساس این آیه محکم، قصر نماز تنها اختصاص به حالت خوف دارد. امّا در روایات صحیح{2} نماز قصر علاوه بر آن، به حالات دیگر در زمان و حالت امن وآسایش، هم تعلّق گرفته است. در آیه دیگر می فرماید: (وَلاَ تُبَاشِرُوهُنَّ وَأَنْتُمْ عَاکِفُونَ فِىَ الْمَسَاجِدِ تِلْکَ حُدُودُ اللهِ فَلاَ تَقْرَبُوهَا کَذَلِکَ یُبَیِّنُ اللهُ آیَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَّقُونَ). {3} اطلاق آیه شریفه همه مساجد را براى اعتکاف جایز مى شمارد؛ در حالى که طبق روایات صحیح{4} تنها مساجدى براى اعتکاف جایز است که جامع باشند و نیز داراى امام عادل بوده باشند. اگر روایات مربوط به قصر نماز و اعتکاف در مساجد جامع را به آیات مذکور قرآن ـ که ثقل اکبر و مهمتر از ثقل اصغر به حساب مى آید ـ عرضه نماییم، با یکدیگر متعارضند. این تعارض چگونه قابل جمع است؟ آیا فتواى قصر نماز تنها در حالت خوف و نیز اعتکاف در همه مساجد صحیح است؟ یا فتاواى مشهور فقهاى بزرگ درباره نماز قصر و مسأله اعتکاف ملاک است؟